ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ ଓଜନ ହ୍ରାସ ପାଇଁ ଏକ ଭଲ ସମୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ, କାରଣ ଏହି ସମୟରେ ମେଟାବୋଲିଜମ୍ ବଢିଥାଏ ଏବଂ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। ତଥାପି, ଅନେକ ଲୋକ ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ମଧ୍ୟ ଓଜନ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇପାରୁନାହାନ୍ତି। ଏହା ପଛରେ କିଛି ସାଧାରଣ ଭୁଲ୍ ଦାୟୀ ହୋଇପାରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ଭୁଲ୍ଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ଏବଂ କିପରି ଏହାକୁ ଠିକ୍ କରାଯାଇପାରିବ।
୧. ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଜଳ ପାନ
ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଶରୀରରୁ ଅଧିକ ଝାଳ ବାହାରିଥାଏ, ଯାହା ଡିହାଇଡ୍ରେସନ୍ର କାରଣ ହୋଇପାରେ। ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଜଳ ପାନ ମେଟାବୋଲିଜମ୍କୁ ଧୀମା କରିଥାଏ, ଯାହା ଓଜନ ହ୍ରାସରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଅନେକ ଲୋକ ତୃଷ୍ଣାକୁ ଭୋକ ଭାବି ଅତିରିକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥାନ୍ତି।
ସମାଧାନ: ଦୈନିକ ୨.୫ ରୁ ୩ ଲିଟର ଜଳ ପିଅନ୍ତୁ। ଜଳରେ ଲେମ୍ବୁ, ପୁଦିନା ପତ୍ର କିମ୍ବା ଶସା ମିଶାଇ ଡିଟକ୍ସ୍ ପାନୀୟ ତିଆରି କରିପାରିବେ, ଯାହା ଶରୀରକୁ ହାଇଡ୍ରେଟେଡ୍ ରଖିବ।
୨. ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ପାନୀୟର ସେବନ
ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଅନେକ ଲୋକ ଥଣ୍ଡା ପାନୀୟ, ସୋଡା, ପ୍ୟାକେଜ୍ଡ୍ ଜୁସ୍ କିମ୍ବା ସୁଗାରୀ ଲସି ପିଇଥାନ୍ତି, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକରେ ଉଚ୍ଚ ମାତ୍ରାରେ ଚିନି ଏବଂ କ୍ୟାଲୋରୀ ଥାଏ। ଏହା ଓଜନ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ।
ସମାଧାନ: ଏହି ପାନୀୟ ବଦଳରେ ନଡ଼ିଆ ପାଣି, ଛାଞ୍ଚ, ଗ୍ରୀନ୍ ଟି କିମ୍ବା ହର୍ବାଲ୍ ଟି ପିଅନ୍ତୁ। ଏଗୁଡ଼ିକ କ୍ୟାଲୋରୀରେ କମ୍ ଏବଂ ଶରୀର ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ।
୩. ଅନିୟମିତ ଖାଦ୍ୟପେୟ
ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଅନେକେ ଖାଦ୍ୟ ଛାଡ଼ିଦିଅନ୍ତି କିମ୍ବା ଅତିରିକ୍ତ ଖାଇଥାନ୍ତି। ଖାଦ୍ୟ ଛାଡ଼ିବା ମେଟାବୋଲିଜମ୍କୁ ଧୀମା କରେ, ଆଉ ଅଧିକ ଖାଇବା କ୍ୟାଲୋରୀ ବୃଦ୍ଧି କରେ। ଏହା ସହିତ, ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଆଇସ୍କ୍ରିମ୍, ଫାଷ୍ଟଫୁଡ୍ ଏବଂ ତେଲିଆ ଖାଦ୍ୟର ସେବନ ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟ ଓଜନ ହ୍ରାସରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ସମାଧାନ: ସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ, ଯେଉଁଥିରେ ସତେଜ ଫଳ, ପନିପରିବା, ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶସ୍ୟ (Whole Grains) ଏବଂ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଦିନକୁ ୪-୫ ଥର ଅଳ୍ପ ଅଳ୍ପ ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ ଏବଂ ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟକୁ ଏଡ଼ାନ୍ତୁ।
୪. ଅନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ କିମ୍ବା ଅତିରିକ୍ତ ବ୍ୟାୟାମ
ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଅଧିକ ଗରମ ଯୋଗୁଁ ଅନେକେ ବ୍ୟାୟାମ ଛାଡ଼ିଦିଅନ୍ତି କିମ୍ବା ଅତିରିକ୍ତ ବ୍ୟାୟାମ କରି ଶରୀରକୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଚାପ ଦିଅନ୍ତି। ଉଭୟ ପରିସ୍ଥିତି ଓଜନ ହ୍ରାସରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ସମାଧାନ : ସକାଳେ କିମ୍ବା ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ମୃଦୁ ବ୍ୟାୟାମ ଯଥା ଚାଲିବା, ଯୋଗାସନ, ସାଇକ୍ଲିଂ କିମ୍ବା ସନ୍ତରଣ କରନ୍ତୁ। ସପ୍ତାହରେ ୪-୫ ଦିନ ୩୦-୪୫ ମିନିଟ୍ ବ୍ୟାୟାମ ଯଥେଷ୍ଟ। ଅତିରିକ୍ତ ବ୍ୟାୟାମରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ଏବଂ ଶରୀରକୁ ବିଶ୍ରାମ ଦିଅନ୍ତୁ।
୫. ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନିଦ୍ରା
ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଗରମ ଯୋଗୁଁ ଅନେକଙ୍କର ନିଦ୍ରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ। ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନିଦ୍ରା ହରମୋନ୍ ଅସନ୍ତୁଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ, ଯାହା ଭୋକ ବଢ଼ାଇ ଓଜନ ହ୍ରାସରେ ବାଧା ଦେଇଥାଏ।
ସମାଧାନ: ଦୈନିକ ୭-୮ ଘଣ୍ଟା ଗଭୀର ନିଦ୍ରା ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ। ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ମୋବାଇଲ୍ ଓ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଉପକରଣର ବ୍ୟବହାର ହ୍ରାସ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଶୋଇବା କୋଠରୀକୁ ଥଣ୍ଡା ଓ ଆରାମଦାୟକ ରଖନ୍ତୁ।
୬. ଅତ୍ୟଧିକ ଚାପ କିମ୍ବା ମାନସିକ ଅସନ୍ତୁଳନ
ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଅଧିକ ଗରମ ଯୋଗୁଁ ମାନସିକ ଚାପ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ, ଯାହା କୋର୍ଟିସୋଲ୍ ହରମୋନ୍ର ମାତ୍ରା ବଢ଼ାଇ ଓଜନ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ। ଅନେକ ଲୋକ ଚାପରେ ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥାନ୍ତି।
ସମାଧାନ: ଧ୍ୟାନ, ଯୋଗାସନ, ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ଅଭ୍ୟାସ (Pranayama) କିମ୍ବା ପ୍ରକୃତିରେ ସମୟ ବିତାଇ ମାନସିକ ଚାପ ହ୍ରାସ କରନ୍ତୁ। ପରିବାର ଓ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହ ସମୟ ବିତାଇବା ମଧ୍ୟ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇପାରେ।
୭. ଅବାସ୍ତବ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଧୈର୍ଯ୍ୟର ଅଭାବ
ଅନେକେ ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଓଜନ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଚାହାନ୍ତି, ଯାହା ଅବାସ୍ତବ ହୋଇଥାଏ। ଫଳରେ, ଦ୍ରୁତ ଫଳାଫଳ ନ ମିଳିଲେ ସେମାନେ ହତାଶ ହୋଇ ପ୍ରୟାସ ଛାଡ଼ିଦିଅନ୍ତି।
ସମାଧାନ: ବାସ୍ତବସମ୍ମତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତୁ, ଯେପରି ସପ୍ତାହରେ ୦.୫ ରୁ ୧ କିଲୋଗ୍ରାମ ଓଜନ ହ୍ରାସ। ଏକ ପୁଷ୍ଟିବିଜ୍ଞାନୀ (Nutritionist) କିମ୍ବା ଫିଟନେସ୍ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ନିୟମିତ ଅଗ୍ରଗତି ପରୀକ୍ଷା କରନ୍ତୁ।
ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଓଜନ ହ୍ରାସ କରିବା ସମ୍ଭବ, କିନ୍ତୁ ଏଥିପାଇଁ ସଠିକ ଜୀବନଶୈଳୀ, ସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟପେୟ ଏବଂ ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ ଆବଶ୍ୟକ। ଉପରୋକ୍ତ ଭୁଲ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ଏଡ଼ାଇ ଏବଂ ସଠିକ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସରଣ କରି ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର ଓଜନ ହ୍ରାସ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସଫଳ ହୋଇପାରିବେ। ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଶୈଳୀ ନା କେବଳ ଓଜନ ହ୍ରାସ କରେ, ବରଂ ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ମଜବୁତ କରେ। ତେଣୁ, ଆଜିଠାରୁ ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ଜୀବନଶୈଳୀ ଆପଣାଇ ନିଜର ଫିଟନେସ୍ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ।