ଦାମାସକସ୍: ସିରିଆରେ ବିଦ୍ରୋହର ଆରମ୍ଭକୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ଆରବ ବିପ୍ଳବ କୁହାଯାଉଛି, କିନ୍ତୁ ଏହି ବିପ୍ଳବ ଆପେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇନାହିଁ ବରଂ ଏହାକୁ ଜାଣଶୁଣି କରାଯାଇଛି। ଏହା ପଛରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଇରାନର ପ୍ରକ୍ସି ଶକ୍ତି ହଟାଇବା, ଯାହାର ଦାୟିତ୍ବ ବିଦ୍ରୋହୀ ସଂଗଠନ ଏଚଟିଏସକୁ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହି ବିପ୍ଳବ ପଛରେ ଆମେରିକା ଏବଂ ତୁର୍କୀର ରଣନୀତି ଅଛି। ଇସ୍ରାଏଲକୁ ପ୍ରକ୍ସି ସଙ୍କଟରୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ ଏକ ସିରିଆ ବିଦ୍ରୋହ ଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ତୁର୍କୀ ନିଜର ସ୍ୱାର୍ଥ ଯୋଗୁ ଏହାକୁ ଗୁପ୍ତ ଭାବରେ ସମର୍ଥନ କରୁଛି।
ସିରିଆର ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଆଲେପ୍ପୋ ସହରକୁ କବଜା କରି ବଶର ଅଲ-ଆସାଦଙ୍କୁ କ୍ଷମତାଚ୍ୟୁତ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଆମେରିକାର ଏହି କୂଟନୈତିକ କାରଣରୁ ଆରବରେ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତି ଘଟିବାକୁ ଯାଉଛି। ଏହାଦ୍ବାରା ରୁଷିଆ ଏବଂ ଇରାନ ସଙ୍କଟରେ ପଡ଼ିବା କୁହାଯାଉଛି।
ଲେବାନନ୍ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ସହିତ ଲାଗୁଥିଲା ଯେ ଆରବରେ ଶାନ୍ତି ଫେରି ଆସିବ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଶାନ୍ତି କେବଳ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥିଲା। ଲେବାନନ୍ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ବାଶାର ଅଲ-ଅସଦ ସରକାର ବିରୋଧରେ ସିରିଆରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧର ଦ୍ୱିତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୧୬ ପରଠାରୁ ଆଲେପ୍ପୋ ବଶର ଅଲ-ଆସାଦ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ତିନି ଦିନିଆ ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏଚଟିଏସ ପୁଣି ଥରେ ଆଲେପ୍ପୋକୁ ଦଖଲ କଲା। ଆଲେପ୍ପୋରେ ସିରିଆ ସେନା ବେସରେ ଏଚଟିଏସ୍ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ ବଶର ଅଲ-ଅସଦଙ୍କ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ବନ୍ଧକ ରଖିଛି। ସିରିଆର ରାସ୍ତା ଏବଂ ସ୍ମାରକୀରୁ ସିରିଆର ପତାକା ହଟାଯାଉଛି। ଆଲେପ୍ପୋ ସହରରୁ ସହର କେନ୍ଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଚଟିଏସ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଟ୍ୟାଙ୍କ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଛି ।
ବଶର ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧୀମାନେ ଆଲେପ୍ପୋ ଜେଲରୁ ମୁକ୍ତ ହେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ଲୋକମାନେ ଏଚଟିଏସରେ ଯୋଗ ଦେଇ ବଶରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଉଠାଉଛନ୍ତି। ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ତଥା ବନ୍ଧକଙ୍କୁ ନ ସହ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ଏଚଟିଏସ ନେତା ଅବୁ ମହମ୍ମଦ ଅଲ-ଜୁଲାନି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ୨୦୧୯ରେ ଆଲେପ୍ପୋରେ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏଚଟିଏସ ସମଗ୍ର ସହରକୁ ଦଖଲ କରିଛି ।
ଆଲେପ୍ପୋ ଯୁଦ୍ଧରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୦୦ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ଆଲେପ୍ପୋକୁ ଦଖଲ କରିବା ପରେ ଏଚଟିଏସ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ ଦାମାସକସରେ ଅପରେସନ୍ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଛି। ସିରିଆର ରାଜଧାନୀ ଦାମାସକସ ଆଲେପ୍ପୋ ଠାରୁ ୩୫୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ। ୨୦୧୧ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଗୃହଯୁଦ୍ଧରୁ ସିରିଆର ବଶର ସରକାର ବଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏଥର ତାଙ୍କ ସରକାରକୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ଅନେକ ସଂଗଠନ ଏକାଠି ହୋଇଛନ୍ତି।
ଗୃହଯୁଦ୍ଧର ଦାୟିତ୍ବ ଏଚଟିଏସ ତଥା ହାୟାତ୍ ତାହିର ଅଲ-ଶାମଙ୍କ ଉପରେ ରହିଛି। ଏହି ସଂଗଠନରେ ଆମେରିକୀୟ ସମର୍ଥିତ ଆଇଏସ୍ଆଇଏସ୍ ଏବଂ ଅଲ କାଏଦା ସଦସ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଛନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅଲ ନୁସ୍ରା ସଂଗଠନର ଯୋଦ୍ଧାମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି।
ଜେଲରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ବଶର ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଯୋଗ ଦେଉଛନ୍ତି। ଚେଚ୍ନିଆର ଚେଚ୍ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଚଟିଏସରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏକ ବୃହତ ରଣନୀତିର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ସିରିଆ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି, ଯାହାର ପ୍ରଥମ କେନ୍ଦ୍ର ଆଲେପ୍ପୋ ଥିଲା। ଏଚଟିଏସ ଏବଂ ଏହାର ସହଯୋଗୀ ସଂଗଠନ ଆଲେପ୍ପୋ ସହର କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଦଖଲ କରିଛନ୍ତି।
ଏହା ସହିତ ଉତ୍ତର ଆଲେପ୍ପୋର ୫୦ରୁ ଅଧିକ ଏଚଟିଏସ ଦ୍ୱାରା ଦଖଲ ହୋଇଛି। ସିରିଆ ସେନାର ୧୫ରୁ ଅଧିକ ବେସକୁ ମଧ୍ୟ ଏଚଟିଏସ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଛି। ଏଚଟିଏସ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ ମଧ୍ୟ ଆଲେପ୍ପୋ ପୁଲିସ ମୁଖ୍ୟାଳୟକୁ ଦଖଲ କରିଛି। ୨୦୧୧ରେ ବଶର ଅଲ-ଅସଦଙ୍କ ବିରୋଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୧୨ରେ, ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଆଲେପ୍ପୋକୁ ଦଖଲ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ବଶର ରୁଷିଆର ସମର୍ଥନ ପାଇଥିଲେ। ୨୦୧୬ରେ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ଆଲେପ୍ପୋରେ ବୋମାମାଡ଼ କରିଥିଲେ। ଇରାନ ମଧ୍ୟ ବଶରଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲା। ୨୦୧୬ରେ, ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ଆଲେପ୍ପୋ ବଶର ସରକାରଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଅଧୀନରେ ଫେରି ଆସିଥିଲା।
ତୃତୀୟଟି ହେଉଛି ତୁର୍କୀ, ଯାହାର ବିରୋଧୀ ଦଳ ସିରିଆରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଛନ୍ତି। ଏହି ତିନୋଟି ଦେଶ ମିଳିତ ଭାବେ ସିରିଆ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଦେଶଗୁଡିକ ଏଭଳି କରିବା ପଛରେ କେତେକ କାରଣ ଥିବା କୁହାଯାଉଛି। ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୩ରୁ ଆମେରିକା ଆରବ ଯୁଦ୍ଧରେ ଜଡିତ ଥିଲା। ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଆମେରିକା ଉପରେ ଚାପ ରହିଛି ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ବିଦ୍ରୋହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା।
ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ସିରିଆର ଉତ୍ତର ଭାଗର ୩୦% ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ୯୦୦ରୁ ଅଧିକ ଆମେରିକୀୟ ସୈନିକ ନିୟୋଜିତ ଅଛନ୍ତି। ଆମେରିକାର ଏହି ଭାଗରେ ସାମରିକ ବେସ୍ ଅଛି। ଗାଜା ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସିରିଆରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଇରାନ ସମର୍ଥକ ପ୍ରକ୍ସିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଆମେରିକୀୟ ବେସ୍ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।
ଆମେରିକା ଚାହୁଁଛି ଯେ ଇରାନର ପ୍ରକ୍ସି ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ସହ ଯୁଦ୍ଧରେ ଜଡିତ ହୁଅନ୍ତୁ। ସେଥିପାଇଁ ଆମେରିକାର ଆଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ଏଚଟିଏସକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଥିଲା ଏବଂ ସିରିଆରେ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରୁ, ଇସ୍ରାଏଲ୍ ବାୟୁସେନା ସିରିଆରେ ଏୟାର ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା। ଏଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ଏହି ଗୃହଯୁଦ୍ଧରଏକ ଅଂଶ ଥିଲା।
ତିନି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଇସ୍ରାଏଲ ସିରିଆ ଉପରେ ୩୩ରୁ ଅଧିକ ବିମାନ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ଏସବୁରେ ହିଜବୁଲ୍ଲାକୁ ଟାର୍ଗେଟରେ କରାଯାଇଥିଲା। ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ହିଜବୁଲ୍ଲା ବଶର ସରକାରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ। ଏହାର ପ୍ରତିବଦଳରେ ସିରିଆରୁ ହିଜବୁଲ୍ଲାକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଥିଲା। ଇସ୍ରାଏଲ ଲେବାନନ୍ ଏବଂ ସିରିଆରେ ହିଜବୁଲ୍ଲାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦେଇଥିଲା ।
ହିଜବୁଲ୍ଲା ଦୁର୍ବଳ ହେବା ମାତ୍ରେ ବଶର ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାକୁ ଏଚଟିଏସକୁ ସମର୍ଥନ କରି ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ପଛରେ ତୃତୀୟ ଦେଶ ହେଉଛି ତୁର୍କୀ, ଯଦିଓ ଏହାକୁ ତୁର୍କୀ ସରକାର ୩୦ ନଭେମ୍ବରରେ ଅସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି । ତୁର୍କୀ ସରକାର କହିଛନ୍ତି ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କୁ ଆମେ ସମର୍ଥନ କରୁନାହୁଁ।
ଆସାହବ ଅଲ-କହାଫ, କୁର୍ଦ୍ଦିସ୍ତାନ ୱାର୍କର୍ସ ପାର୍ଟି, ହରକାଟ ହିଜବୁଲ ଅଲ-ନୁଜାବା ଭଳି ଅନେକ ସଶସ୍ତ୍ର ବିଦ୍ରୋହୀ ସଂଗଠନ ସିରିଆରେ ସକ୍ରିୟ ଅଛନ୍ତି। ସେମାନେ ସିରିଆ ସୀମାରେ ରକେଟ୍ ଏବଂ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଆକ୍ରମଣ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି। ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ବଶର ସରକାରଙ୍କ ସମର୍ଥନ ରହିଛି। ସେଥିପାଇଁ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି ଯେ ମୁକ୍ତ ସିରିଆ ସେନା ପରି ତୁର୍କୀ ମଧ୍ୟ ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ପଛରେ ଅଛି।
ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଥିଲା ଯେ ଆରବ ବିବାଦର ଉତ୍ତାପ ମନ୍ଥର ହେବାରେ ଲାଗିଛି। କିନ୍ତୁ ସିରିଆ ବିଦ୍ରୋହ ଯୋଗୁ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଭୟଙ୍କର ହୋଇପାରେ ଏବଂ ମହାଶକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଆଶଙ୍କା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହା ସିରିଆକୁ ବାରୁଦ ଗଦାରେ ଠିଆ କରାଇପାରେ ବୋଲି ସଙ୍କଟ ଘନେଇବାରେ ଲାଗିଛି।
