ସ୍ତନ୍ୟପାନ ଶିଶୁ ଓ ମାତା ଉଭୟଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହି ସମୟରେ ମାତାଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ଶିଶୁର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ମାତାଙ୍କ ଶାରୀରିକ ଶକ୍ତି ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ଅନେକ ମହିଳା ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ମିଠା ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ କେଉଁ ମିଠା ଖାଦ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଏବଂ ଶିଶୁ ଓ ମାତା ପାଇଁ ଲାଭଦାୟୀ, ତାହା ଡାକ୍ତରୀ ପରାମର୍ଶ ଅନୁଯାୟୀ ଜାଣିବା ଜରୁରୀ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କ’ଣ କହୁଛନ୍ତି।
ସ୍ତ୍ରୀ ରୋଗ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଓ ପୁଷ୍ଟିବିଦ୍ମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ମାତାଙ୍କୁ ଏଭଳି ମିଠା ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ, ଯାହା ପୁଷ୍ଟିକର ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର। ନିମ୍ନଲିଖିତ ମିଠା ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସୁପାରିଶ କରାଯାଇଛି। ଯଥା :-
ଖଜୁର (Dates) : ଖେଜୁର ପ୍ରାକୃତିକ ମିଠା ଓ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ, ଯାହାରେ ଆଇରନ, କ୍ୟାଲସିୟମ ଓ ଫାଇବର ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ରହିଛି। ଏହା ମାତାଙ୍କ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରେ ଓ ସ୍ତନ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇଥାଏ। ଦିନକୁ ୨-୩ଟି ଖେଜୁର ଦୁଧ ସହିତ ଖାଇବା ଲାଭଦାୟୀ।
ମହୁ (Honey) : ମହୁ ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ମିଠା, ଯାହା ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ଓ ଆଣ୍ଟିବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଲ ଗୁଣରେ ଭରପୂର। ଏହା ମାତାଙ୍କ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରେ ଓ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ନୁହେଁ। ଗରମ ପାଣି ବା ଦୁଧରେ ୧-୨ ଚାମଚ ମହୁ ମିଶାଇ ପିଅନ୍ତୁ।
ଗୁଡ଼ (Jaggery) : ଗୁଡ଼ ଚିନିର ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ବିକଲ୍ପ, ଯାହାରେ ଆଇରନ, ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖଣିଜ ରହିଛି। ଏହା ରକ୍ତହୀନତା ଦୂର କରେ ଓ ହଜମ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରେ। ଗୁଡ଼ରେ ତିଆରି ଲଡୁ, ଖୀର ବା ରୁଟି ସହିତ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣରେ ଖାଇବା ଉଚିତ।
ବାଦାମ ଓ ଡ୍ରାଏ ଫ୍ରୁଟ୍ସ ଲଡୁ : ବାଦାମ, କାଜୁ, ପିସ୍ତା ଓ ଖେଜୁରରେ ତିଆରି ଲଡୁ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରେ ଓ ସ୍ତନ୍ୟପାନ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟୀ। ଏଥିରେ ଓମେଗା-୩ ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ ଓ ପ୍ରୋଟିନ ରହିଛି, ଯାହା ଶିଶୁର ବିକାଶରେ ସହାୟକ। ଗୁଡ଼ ବା ମହୁ ସହିତ ଘରେ ତିଆରି ଡ୍ରାଏ ଫ୍ରୁଟ୍ସ ଲଡୁ ଖାଆନ୍ତୁ।
ଓଟ୍ସ ଖୀର ବା ମିଠା ପଦାର୍ଥ : ଓଟ୍ସ ଫାଇବର ଓ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟରେ ଭରପୂର, ଯାହା ମାତାଙ୍କୁ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇଥାଏ। ଓଟ୍ସ ଖୀରରେ ଗୁଡ଼ ବା ମହୁ ମିଶାଇ ଖାଇବା ଲାଭଦାୟୀ।
ଡାକ୍ତରମାନେ ସତର୍କ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଚିନିଯୁକ୍ତ ଓ ପ୍ରୋସେସ୍ଡ ମିଠା ଖାଦ୍ୟ ଏଡ଼ାଇବା ଉଚିତ। ଏହା ଶିଶୁ ଓ ମାତାଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ। ଏଡ଼ାଇବା ଉଚିତ ଖାଦ୍ୟ :-
ଚିନିଯୁକ୍ତ ଡ୍ରିଙ୍କ୍ସ : ସୋଡା, ପ୍ୟାକେଜ୍ଡ ଜୁସ୍ ବା ଏନର୍ଜି ଡ୍ରିଙ୍କ୍ସ।
ପ୍ରୋସେସ୍ଡ ମିଠା : ଚକୋଲେଟ, କେକ, ପେଷ୍ଟ୍ରି ବା ଅତ୍ୟଧିକ ଚିନିଯୁକ୍ତ ମିଠାଇ।
ଅତ୍ୟଧିକ ତେଲ ବା ଘିଅରେ ତିଆରି ମିଠାଇ : ଯେପରି ହାଲୁଆ ବା ଜିଲପି , ଯାହା ହଜମ କରିବା କଷ୍ଟକର।