ଆଜିର ସମୟରେ, ପୁରୁଣାକାଳିଆ ଲୋକମାନେ ଆମକୁ କ’ଣ କୁହନ୍ତି ତାହା ବୁଝିବା ଟିକେ କଷ୍ଟକର ହୋଇଯାଏ, ବିଶେଷକରି ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ କେବଳ ଏକ ପୁରୁଣା ପରମ୍ପରା କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱାସ ଭାବରେ ଦେଖୁ। କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ବୁଝିପାରୁ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ଜାଣିପାରୁ ଯେ ଏହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ପଛରେ କିଛି ବିଶେଷ କାରଣ ଏବଂ ଯୁକ୍ତି ରହିଛି। ପରମ୍ପରା ବା ପ୍ରଥା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି, “ଅଟା ଦଳିବା ପରେ, ଏଥିରେ ଆଙ୍ଗୁଠି ଚିହ୍ନ ରଖାଯାଏ।” ଏହା ପଛରେ କାରଣ କଣ, ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି? ଏନେଇ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଅନେକ କଥର ରହିଛି।
ଅଟା ଦଳିବା ଏକ ସାଧାରଣ କାମ। କିନ୍ତୁ ଏହି ସରଳ କାମର ମଧ୍ୟ କିଛି ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଅଛି। ବିଶେଷକରି ମହିଳାମାନେ ଦିନକୁ ଅନେକ ଥର ଅଟା ଦଳନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରୁ ରୁଟି ଓ ପରଟା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି ବିଶେଷ କାରଣ ରହିଛି। ଏହା ପଛର କାରଣ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କେବଳ ଖାଦ୍ୟ ରାନ୍ଧିବା ସହିତ ଜଡିତ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହାକୁ ଆମର ମାନସିକତା ଏବଂ ଭକ୍ତି ସହିତ ମଧ୍ୟ ଜଡିତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ, ଖାଦ୍ୟକୁ କେବଳ ଏକ ଖାଦ୍ୟ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ପ୍ରକାର ପ୍ରସାଦ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଏବଂ ତେଣୁ ରୋଷେଇ ଘରର ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମକୁ ସତର୍କତାର ସହିତ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଏ।
ବଡ଼ମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଅଟା ଦଳିବା ପରେ ଆଙ୍ଗୁଠି ଛାପ ତିଆରି କରିବା ଉଚିତ। ଏହା କେବଳ ଏକ ପରମ୍ପରା। ପ୍ରକୃତରେ ଏହା ପଛରେ କାରଣ ଶାସ୍ତ୍ର ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସରେ ଲୁଚି ରହିଛି। ପିଣ୍ଡ ଦାନ ଆମ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ଆତ୍ମାର ଶାନ୍ତି ପାଇଁ କରାଯାଏ। ପିଣ୍ଡ ଚାଉଳ ଅଟାରୁ ତିଆରି ଏବଂ ଆକାରରେ ଗୋଲାକାର। ତେବେ ଅଟା ଦଳିବା ପରେ ଯେଉଁ ଗୋଲ ଆକୃତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ତାହାକୁ ବଲ କୁହାଯାଏ। ଏହା ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ନୈବେଦ୍ୟ।
ବୟସ୍କମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଏପରି ଅଟାରୁ ରୁଟିି ତିଆରି କରିବା ଶୁଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଦଳିବା ପରେ ସେଥିରେ ଆଙ୍ଗୁଠି ଚିହ୍ନ ଛାଡିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଯାହା ଦାରା ଏହା ଏକ ‘ସ୍ତମ୍ଭ’ ଭାବରେ ଦେଖାଯିବ ନାହିଁ।