କେଶର ରଙ୍ଗ ମେଲାନିନ ନାମକ ଏକ ରଞ୍ଜକ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ। ଏହି ରଞ୍ଜକ ଶରୀରରେ ମେଲାନୋସାଇଟ କୋଷ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ। ଯେତେବେଳେ ଏହି କୋଷଗୁଡ଼ିକ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପୁଷ୍ଟିସାର ଅଭାବରେ ଥାଏ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ, ମେଲାନିନ ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ପାଏ। ଏହା କେଶର ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗ ହରାଇଥାଏ, ଯାହା ଫଳରେ କେଶ ଧୂସର ଦେଖାଯାଏ। ଅନେକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଜଣାପଡିଛି ଯେ କିଛି ଭିଟାମିନର ଅଭାବ କେଶର ଅକାଳ ଧଳା ହେବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ।
ଯଦି ଆପଣଙ୍କ କେଶ ପିଲାଦିନେ ପାଚିଲା ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରେ, ତେବେ ଏହାର ସବୁଠାରୁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଭିଟାମିନ ବି୧୨ ଅଭାବ। ଏହା ଲାଲ ରକ୍ତ କୋଷ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାରେ ଏବଂ କେଶ ଫଲିକିଲ୍ସକୁ ଅକ୍ସିଜେନ ପରିବହନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଯେତେବେଳେ ଶରୀରରେ ଏହାର ଅଭାବ ଥାଏ, କେଶ ଫଲିକିଲ୍ସ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପୁଷ୍ଟିସାର ପାଇ ନ ଥାଏ, ଯାହା ମେଲାନିନର ଉତ୍ପାଦନକୁ ଧୀର କରିଦିଏ।
ଡାକ୍ତରମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଭିଟାମିନ B12 ଅଭାବ ନିରାମିଷ ଏବଂ ଭେଗାନ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାଧାରଣ କାରଣ ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରାଣୀଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟରେ ମିଳିଥାଏ। ଏହି ଅଭାବକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ, ଆପଣଙ୍କ ଖାଦ୍ୟରେ ଅଣ୍ଡା, କ୍ଷୀର, ମାଂସ, ମାଛ ଏବଂ ଛତୁ ଭଳି ଖାଦ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।
ଭିଟାମିନ ଡି ଅଭାବ କେବଳ ହାଡ଼ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ କେଶ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଲାଭଦାୟକ। ଏହାର ଅଭାବ କେଶ ଫଲିକିଲ୍ସକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦିଏ ଏବଂ ମେଲାନିନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ। ଆଧୁନିକ ଜୀବନଶୈଳୀ ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣର ସୀମିତ ସଂସ୍ପର୍ଶ ଯୋଗୁ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭିଟାମିନ ଡି ଅଭାବ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। କମ ଭିଟାମିନ ଡି ସ୍ତର ଥିବା ପିଲାମାନଙ୍କର କେଶ ଅକାଳରେ ଧଳା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ। ଏହି ଅଭାବକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ, ପ୍ରତିଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ୧୫ ରୁ ୨୦ ମିନିଟ ବିତାଇବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ ମାଛ, କ୍ଷୀରଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ, ଛତୁ ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶସ୍ୟ ଖାଇବା ମଧ୍ୟ ସହାୟକ।
ଯଦି ଆପଣ ଧଳା କେଶକୁ ଏଡାଇବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ କ୍ଷୀର, ଅଣ୍ଡା, ସବୁଜ ପତ୍ର ପନିପରିବା ଏବଂ ବାଦାମ ସମେତ ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁଯାୟୀ, ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ଆପଣ ଭିଟାମିନ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ ମଧ୍ୟ ନେଇପାରିବେ।
ଏହା ସହିତ, ଆପଣଙ୍କର ପ୍ରାକୃତିକ ଭିଟାମିନ ଡି ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ କିଛି ସମୟ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ବିତାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।
ଧୂମପାନ ଏବଂ ଚାପରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ, କାରଣ ଏଗୁଡ଼ିକ ମେଲାନିନକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ଯାହା କେଶ ଧଳା କରିଥାଏ।

